Copacabana, Ilha Grande en Paratí

Op oudejaarsdag ontstaan er allerlei kleine ritueeltjes in Brazilië. Gisteren waaiden er door de hele stad papiersnippers; de onbetaalde rekeningen van 2010? En toen we ’s avonds om een uur of tien over het strand liepen, zagen we allemaal ingegraven holletjes waarin kaarsen brandden en witte gladiolen gestoken waren. Geen idee waarom, maar het staat prachtig; kaarsen en bloemen aan de vloedlijn in het donker. Plotseling hoorden we muziek en mensen zingen op de boulevard naast het strand. Er zaten een stuk of twintig Brazilianen waarvan er twee gitaar speelden en één tamboerijn. Meiden met de mooiste billen dansten samba op hun teenslippers. We kochten twee biertjes en hot dogs en werden uitgenodigd om bij ze te komen zitten. Ze probeerden ons hun Portugese liedjes te leren (waar ze niet in slaagden) en deden hun best om Engels met ons te praten (waar ze eveneens niet in slaagden). Ze zijn allemaal zo gastvrij en aardig! We zijn denk ik anderhalf uur blijven hangen, ik vind het heerlijk om in dit soort situaties terecht te komen.

De 31e gaan we overdag naar het strand. Brazilië is sinds wij er zijn bewolkt en af en toe regenachtig, met de wolkbreuk in Lapa op onze eerste avond als hoogtepunt. Vandaag is het ook bewolkt, maar wel gewoon bijna 30 graden en droog. Toch gek om op oudejaarsdag in een warme zee te zwemmen. Na ons dagje op het strand kopen we twee flessen champagne: één voor middernacht in Nederland, en één voor middernacht in Brazilië, drie uur later.
Om 21 uur begint 2011 in Nederland en laat Nanniek de kurk knallen! GELUKKIG NIEUWJAAR!! Kennelijk zijn er meer Europeanen, want er wordt zelfs vuurwerk afgestoken. Nanniek belt haar vriend en familie, en ik zit achter m’n laptop nieuwjaarswensen te versturen. Natuurlijk zit er nu niemand op skype. Ik heb hier in Brazilië geen telefoonnummer meer; met m’n sim in Peru kon ik niet smsen en was bellen nog steeds kostbaar, dus sindsdien bel ik via skype en ben ik bereikbaar op m’n e-mailadres. Maar nu… op het twaalf uur moment, is het wel een gemis dat ik niemand kan bellen.
Nanniek zegt: “Je mag m’n telefoon wel even gebruiken als je wilt?” Bellen naar Nederland kost 2 euro per minuut, maar ik maak dankbaar gebruik van haar aanbod. Ik bel mijn zus die opneemt met: “Gelukkig Nieuwjaar!” Ik ben zo blij om haar stem te horen! Vraagt ze ineens: “wie is dit?” HOORT ZE ME NIET!! Met een twitterbericht naar haar 17 jarige dochter Luka laat ik weten dat ik het was, en dat ze me misschien wel hoort als zij mij belt? Dat lukt, en ze is nog bij onze mam ook, dus die kan ik ook een Gelukkig Nieuwjaar wensen. Ik hou het kort, en wanneer ik ophang begin ik te huilen. Wat ben ik blij dat ik niet alleen ben, dat Nanniek bij me is en ze haar armen om me heen slaat! Stom, het wordt iedere dag twaalf uur, maar op 31 december voelt het ineens naar om zo ver van al je loved ones verwijderd te zijn.

Genoeg getreurd, het wordt tijd om richting strand te gaan! We hebben gehoord dat er twee miljoen mensen naar het strand van Copacabana komen, dus we moeten een beetje op tijd zijn voor een plekje. Denken we. Het blijkt druk op straat met witgeklede mensen met gladiolen of flessen champagne in hun hand. We lopen met de meute mee totdat we bij een podium met muziek aankomen. Op het strand is het gezellig druk, maar er is ruimte genoeg om ons kleedje uit te slaan. Ik had gehoord dat het zo druk zou zijn dat je de handen van zakkenrollers in je broekzakken zou voelen, maar bij ons is er genoeg ruimte, is het heel gezellig en krijgen we contact met de mensen om ons heen. We hebben geen klok, geen horloge, maar opeens merken we dat de meute wat onrustig wordt…en het hele strand begint af te tellen in het Portugees: dez, nove, oito, sete, seis, cinco, quatro, três, dois, uma, zeroooooo!!!! FELIZ AÑO NUEVO!!!! Onze champagne gaat open; we hebben één plastic bekertje en de ander drinkt uit de fles. Op dat moment gaat het vuurwerk van start… mijn god. Als je ooit van plan bent om naar Brazilië te gaan, ga dan met Oud en Nieuw naar het strand van Rio de Janeiro… je weet werkelijk niet wat je ziet… dit moet je zelf meemaken. Op vier plekken worden er synchroon de mooiste vuurpijlen afgestoken. We zien grote bollen, planeten, figuren, goudstof dwarrelen, knallen… twintig minuten lang staan we met open mond te genieten. DIT IS ZOOO GAAAF!!!
Ik heb er een filmpje van gemaakt, maar ik was bang dat het ging vervelen.. dus ik ben na 5 minuten opgehouden met filmen…en toen kwam de finale… achteraf vind ik het zó jammer, want die was zo mogelijk nog indrukwekkender dan al het vuurwerk ervoor. WAT EEN SHOW!! http://www.youtube.com/watch?v=hb7kYplQ1I8

We raken aan de praat met de mensen om ons heen(een verliefd Braziliaans stel dat al 35 jaar samen is), iedereen wenst elkaar een feliz año nuevo, de sfeer is zo ontspannen en blij! De Brazilaanse jongens slaan hun slag, en vragen iedere vrouw om een beijo… nee, niet op de wang… op je boca… met je língua! Não verstaan ze gelukkig ook, en het blijft erg gezellig. Net als de Brazilianen gisterenavond op het strand laten ze je niet gaan zonder hun email adres te geven. Het wordt vloed, ons kleedje is weg, de fles is leeg, de jongens druipen af… het is tijd om terug naar ons hostel te gaan.

Op 1 januari moeten we vrij vroeg op om in onze slaapkamer waar nog tien man liggen te slapen, onze rugzakken in te pakken. Onze roadtrip gaat beginnen! We nemen een taxi naar de luchthaven waar we onze auto gereserveerd hebben. Het goedkoopste exemplaar, zonder airco, kost ons ongeveer 75 euro aan huur, verzekering en kilometertoeslag per dag. De kilometertoeslag (50 eurocent per kilometer) wordt berekend omdat we de auto in een andere stad inleveren. Ons oorspronkelijke plan om de ruim 1500 kilometer naar de Iguazu watervallen te rijden, is daardoor gewijzigd in een rit van 700 kilometer van Rio naar São Paulo. Wanneer we aankomen bij Hertz heeft ze echter slecht nieuws voor ons: onze gereserveerde auto is niet voorradig, en een klasse hoger ook niet. Ze heeft ons twéé upgrades moeten geven: we krijgen een vierdeurs, hagelnieuwe Volkswagen GOL (nee, ik ben de -F niet vergeten) met airco met maar 14 kilometer op de teller!!! Pf, wát vervelend. COOOOL!!! Let’s go!
Op slechte kaarten weten we zowaar onze weg uit Rio de Janeiro te vinden, en komen terecht op de Costa Verde; een kustweg van 500 kilometer die zich slingerend een weg baant door groen begroeide bergen en langs de Atlantische Oceaan, echt een fantastisch mooie route. Jammer dat de ruitenwissers het beeld verstoren… Vrij snel laten we het toeristische Rio achter ons, en komen in het Brazilië terecht waar de totale rekening van een lunch voor twee personen met rijst, biefstuk, kip, een halve liter bier en een blikje cola op zeven euro uitkomt. Kijk, dat hadden we nou net even nodig! Zelfs wanneer we de weg vragen in het restaurant aan een oud mannetje dat zit te eten, krijgen we zijn adres en telefoonnummer. Dat is kennelijk de gewoonte in Brazilië als je twee woorden met elkaar hebt gewisseld!
We stoppen na 150 kilometer in het vissersdorpje Mangaratiba, waar in de regen niet zo heel veel te doen is. We vinden een budgethotel met een tweepersoons gevangeniscel als kamer en eten ’s avonds gerechten met teveel gesmolten kaas op het dorpspleintje bij het 18e eeuwse kerkje waar een Nieuwjaarsmis wordt gehouden. We zitten aan het bier tot middernacht, en verbazen ons over de Brazilianen die om die tijd met hun hele gezin aan het diner beginnen. Met al die warme maaltijden begin ik zelf trouwens ook aardig de omvang van een gemiddelde Braziliaanse te krijgen. Twee maanden ontbijtjes met wit brood en jam, een verse cake, twee keer per dag een bord rijst met vlees maar vooral het bier dat ik ineens iedere dag drink (terwijl ik het in Nederland niet lust, heeft één van jullie mij ooit bier zien drinken?!) beginnen sporen na te laten. En dan ben ik ook nog gestopt met roken. Op een reisforum had ik voor vertrek de tip gelezen om een riem mee te nemen: ‘je zult afvallen tijdens het reizen’. Voorlopig zorgt mijn riem alleen maar voor nog meer extra gewicht, in mijn rugzak!

De volgende morgen lopen we vanuit het budgethotel met onze rugzakken in korte broeken naar de bushalte… o nee, naar onze spiksplinternieuwe auto!! Hahaha, verschil moet er zijn.
We vervolgen de Costa Verde tot we 50 kilometer verderop in Angra dos Reis aankomen. Hier willen we een bootje pakken naar het eiland Ilha Grande dat is bezaaid met 102 tropische hagelwitte talkpoederstranden, een turkooizen zee en palmbomen.
Auto’s zijn op het eiland niet toegestaan, dus we moeten ergens een parkeerplek voor de auto vinden. Ineens ziet Nanniek een parkeerbord staan met: Ilha Grande. We rijden de parkeergarage in, maar er is geen plek meer. Er komt een man naar me toe.. hij spreekt Portugees, ik een beetje Spaans..we begrijpen elkaar maar half…maar binnen het volgende half uur geef ik mijn autosleutels samen met de gloednieuwe auto aan hem af, gooien we onze rugzakken in een andere auto waarin twee mannen voorin zitten, stappen wij koelbloedig achterin, rijden we met ze de parkeergarage uit god weet waarheen (‘waarom zitten er twéé mannen voorin?’) en worden we even later met rugzakken en al netjes op een zeilboot gedropt. Tien minuten later varen we naar Ilha Grande. En m’n Lonely Planet maar waarschuwen voor die gevaarlijke Brazilianen die alleen maar uit zijn op je spullen. Tot nu toe is het enige gevaarlijke aan de Brazilianen die wij hebben ontmoet dat ze willen tongzoenen! Ik heb me in nog niet één Zuid Amerikaans land onveilig gevoeld. Nergens is mijn tas opengesneden, ben ik met wapens beroofd, zijn ze ’s nachts mijn hotelkamer binnengekomen om m’n spullen te pikken, hebben ze me opgewacht na het pinnen, m’n mp3 speler, camera, laptop of telefoon gejat, m’n horloge… Zelfs in het hostel in Rio, waar we alles achterlieten tussen tien anderen, zat er niemand aan andermans spullen. Ik zeg niet dat er geen criminaliteit bestaat hier, maar toen ik met mijn reis begon was ik zoveel gewaarschuwd dat ik nog niet eens de oordopjes van m’n mp3 speler in m’n oren durfde te doen. Totdat je ziet dat ze daar zelf ook mee rondlopen. Natuurlijk scheelt het waar je komt, en heb je gezond verstand nodig. Maar door alle waarschuwingen loop je in het begin rond als een schichtig konijn, terwijl er niemand op je let wanneer je gewoon ontspannen voorbij slentert. Ik ben wel eens benieuwd wat er in de Lonely Planet van Amsterdam staat bij het hoofdstuk ‘Crime and personal safety’.

Om 15 uur varen we de haven binnen van Ilha Grande. En nu?
Wanneer we ons een beetje staan te oriënteren, komt er een Braziliaan op ons af. Of we een pousada zoeken? Hij weet er één met airco, ontbijt met vers fruit en ruime kamers hier tien minuten lopen vandaan, voor 170 reaís per nacht. Ik vind de kamerprijs te hoog. Hij geeft me gelijk, maar het is hoogseizoen, dus dat vraagt iedereen hier nu. Als het niet meer is. We lopen met hem mee en komen aan bij een groen geverfd huis met een mooie tuin die door pilaren wordt gescheiden van de open woonkamer. Supergaaf! Onze kamer is erg ruim met twee tweepersoonsbedden, een houten vierzitsbank, een grote kledingkast en simpele badkamer. Neemt niet weg dat ik de prijs nog steeds te hoog vind. Ik zeg dat ik rond wil kijken naar goedkopere pousada’s en als ik niks vind bij hem terugkom. En dat doe ik. Met mijn rugzak nog op loop ik overal naar binnen, vraag de kamerprijs, of ik de kamer mag zien en bekijk de badkamer. Twee vragen 150 reaís, één 180. Dichterbij de haven vragen ze zelfs meer dan 200. Ik ga naar hem terug en zeg dat we in zijn pousada slapen voor 150 per nacht, en dat we twee nachten blijven. Hij gaat accoord. Yes!
Ik heb maar 40 reaís bespaard (nog geen 20 euro), maar later besef ik dat hier iets heel anders is gebeurd: vorige maand vond ik het nog eng om alleen een restaurant, hotel of toeristenbureau in te stappen. Liep ik soms een half uur rond voordat ik bij de eerste naar binnen stapte om informatie te vragen. Nu loop ik overal naar binnen en trek mijn eigen plan, zonder me tegen te laten houden door wat anderen wel niet van me zullen denken. En niet eens bewust. Eén van de dingen die ik me had voorgenomen vaker te doen en waarvan ik hoopte dat deze reis mij daarin zou stimuleren. YES!

We zien foto’s van de meest prachtige stranden bij boekingskantoortjes die boottripjes organiseren. Morgen maar doen, dat wordt nog moeilijk kiezen! Ik heb nog nooit zoveel paradijselijke stranden bij elkaar gezien. De volgende dag regent het echter… de hele dag. De Braziliaan die ons op onze pousada wees heet Jomar, en we komen hem tegen terwijl we door het dorp in de regen lopen en ons een beetje vervelen. Hij neemt ons mee om wat van zijn eiland aan ons te laten zien, neemt ons een stuk de jungle in, wijst op de olifant van het eiland (een steen in het water!) laat ons de gevangenis zien waar vroeger de Europese immigranten met cholera ingegooid werden, het aquaduct en een natuurlijke lagoon. Zo jammer dat het regent! We boeken er nog één nacht bij, het is ook zo zonde om hier te zijn en geen strand gezien te hebben… en Jomar belooft ons morgen zon.
De volgende dag is het echter nog erger, de regen komt met BAKKEN uit de lucht; de overstroming in Lapa blijft op nummer één, maar deze komt in de buurt. Brazilië in het regenseizoen.. zo jammer! Met het water tot over onze enkels waden we terug naar onze pousada. Ik kan niet op internet, maar kan wel alvast m’n blogjes schrijven. Moet ik ze alleen nog een keer op internet zien te posten.

De volgende ochtend om 10 uur verlaten we Ilha Grande zonder een strand gezien te hebben, op het zwarte strand na waar Jomar ons mee naartoe had genomen. We komen hem zelfs weer tegen op de boot terug naar het vaste land! Even denken we dat hij ons achtervolgt, maar hij heeft een paar dagen vrij en gaat naar Rio. Als we gedag zeggen krijgen we allebei zijn email en nummer. Zie je wel, das heel gewoon hier (als ik ooit weer in Brazilië kom kan ik een hoop besparen op die hoge hotelkosten zeg..).

Zonder problemen halen we onze auto op, en als we wegrijden worden we door vier mannen uitgezwaaid. Niet eens een email gekregen, dat valt dan weer tegen.
De volgende stop is in Paratí, een dorpje dat de sfeer van het oude Portugal uitademt. UNESCO beschouwt Paratí zelfs als één van de meest belangrijke voorbeelden in de wereld van de Portugese koloniale architectuur en hele stad is uitgeroepen tot nationaal monument. Er is zelfs sprake van dat het stadje op de lijst komt van World Heritage. We wandelen langs allemaal witte huisjes met gekleurde kozijnen aan bobbelige keien straten waar antieke lantaarnpalen hangen. De straten zijn in kanalen gelegd die tijdens vloed en volle maan volstromen en de stad schoon houden. Iedere straat is een nieuwe verrassing, en in de huisjes zitten nu de meest aparte design winkeltjes.
We blijven twee nachten in Paratí, het is hier zo leuk…en droog! De tweede dag rijden we een beetje in de omgeving rond en stuiten op een hangbrug over een wilde rivier die ons naar een overdekte veranda aan een waterval leidt, waar we gefrituurde inktvisringen eten en caiprinha’s gevuld met stukken mango en limoen drinken tot de zon ondergaat...

(PS: de tong van Nanniek is weer heel!)